Μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές από έποψη δικαίου

Φώτιος-Σπυρίδων Μαζαράκης

1.Διεθνές δίκαιο



1.1 Ο όρος «Μετανάστης» δεν αποτελεί από μόνος του ιδιαίτερη
νομική κατηγορία. Πρόκειται για άνθρωπο που από ανάγκη, επιλογή ή εξαναγκασμό
εγκαταλείπει τη Χώρα του για να εγκατασταθεί σε μια άλλη. Μπορεί λοιπόν να
είναι νομότυπος ή νόμιμος μετανάστης ή παράνομος.



1.2. Αντίθετα, ο όρος «Πρόσφυγας» αποδίδεται σ’ ένα πρόσωπο που
μπορεί να υπαχθεί σ’ ένα καθεστώς, έτσι όπως αυτό ορίζεται από τη Σύμβαση της
Γενεύης του 1951, το οποίο, καταρχήν, καθορίζει υποχρεώσεις μεταξύ των κρατών
που την έχουν κυρώσει. Η ΣΥΜΒΑΣΗ του 1951 για το ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
υπογράφηκε στην Γενεύη στις 28 Ιουλίου 1951, ενώ ως προς τη Χώρα μας κυρώθηκε
με το Ν.Δ. 3989 της 19/26 Σεπτεμβρίου 1959 (ΦΕΚ Α’ 201).



(α) Ποια πρόσωπα αφορά

(άρθρο 1.Α.2) Κάθε πρόσωπο που συνεπεία γεγονότων επελθόντων προ της 1ης
Ιανουαρίου 1951 και δικαιολογημένου φόβου διώξεως λόγω φυλής, θρησκείας,
εθνικότητος, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων ευρίσκεται εκτός της
χώρας της οποίας έχει την υπηκοότητα και δεν δύναται ή, λόγω του φόβου τούτου,
δεν επιθυμεί να απολαμβάνει της προστασίας της χώρας ταύτης,



(β) Σε ποια γεγονότα αναφέρεται



(άρθρο 1.Β.1) Στην έννοια της εν λόγω Συμβάσεως, οι λέξεις “γεγονότα επελθόντα
προ της 1ης Ιανουαρίου 1951” στο άρθρο 1.Α σημαίνουν



είτε α) “γεγονότα επελθόντα προ της 1ης Ιανουαρίου 1951 εν Ευρώπη”



είτε β) “γεγονότα επελθόντα προ της 1ης Ιανουαρίου 1951 εν Ευρώπη ή
αλλαχού”,



οπότε κάθε συμβαλλόμενο μέρος προβαίνει, κατά την υπογραφή, επικύρωση ή
προσχώρηση[1],
σε δήλωση με την οποία καθορίζει ποία εκ των ως άνω δύο εννοιών θεωρεί
εφαρμοστέα όσον αφορά τις εκ της εν λόγω Συμβάσεως υποχρεώσεις αυτού.



Άρα, κάθε συμβαλλόμενο μέρος/Χώρα κατά την προσχώρησή της στη Σύμβαση, μπορεί
να επιλέξει μόνο τον τόπο προέλευσης των γεγονότων: ή Ευρώπη, ή Ευρώπη και
οπουδήποτε αλλού. Το πρώτο είναι υποχρεωτικό για κάθε χώρα που υπογράφει τη
σύμβαση, το δεύτερο δυνητικό.



(γ) Βασική Αρχή στη Σύμβαση, αυτή «της μη επαναπροώθησης»



(άρθρο 33) Βασική αρχή στη Σύμβαση είναι η μη επαναπροώθηση (non-refoulement),
σύμφωνα με την οποία ο πρόσφυγας δεν πρέπει να επιστρέφεται σε χώρα όπου
απειλείται η ζωή ή η ελευθερία του. Η αρχή της μη επαναπροώθησης αποτελεί πλέον
κανόνα του εθιμικού διεθνούς δικαίου[2],γεγονός όμως που δεν σημαίνει, χωρίς άλλο τι, την «αυτόματη» εφαρμογή του: κάθε χώρα έχει τη δική της εσωτερική διεργασία (κυρίως συνταγματική) ώστε να αναγνωρίσει (ή όχι) σ’ έναν κανόνα παραδεγμένη διεθνή ισχύ. (κατά το άρθρο 100 του
ελληνικού Συντάγματος, η άρση της αμφισβήτησης για το χαρακτηρισμό κανόνων του
διεθνούς δικαίου ως γενικά παραδεγμένων κατά την παρ.1 του άρθρου 28, ανήκει
στο ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο)



Τι σημαίνει η ρήτρα: Ότι η παράτυπη είσοδος ενός προσώπου που ζητά
προστασία στο έδαφος ενός Κράτους που έχει υπογράψει τη σύμβαση δεν μπορεί να
του αντιπαρατεθεί και ότι δεν επιτρέπεται να εμποδίζεται στα σύνορα ένα πρόσωπο
στο οποίο ενδέχεται να αναγνωριστεί αυτή προστασία, ενώ η Ύπατη Αρμοστεία του
ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες λειτουργεί ως «θεματοφύλακας» της Σύμβασης του 1951



(δ) Διεύρυνση χρονικών-τοπικών ορίων



Με το Πρωτόκολλο του 1967, αφαιρούνται οι γεωγραφικοί και χρονικοί
περιορισμοί που έθετε αρχικά η σύμβαση. Τα κράτη οφείλουν να συνεργάζονται
προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα δικαιώματα των προσφύγων γίνονται σεβαστά
και προστατεύονται. Η εν λόγω διεύρυνση, είχε να κάνει και με το τότε πολιτικό
καθεστώς των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και την αντιμετώπισή του από τη Δύση,
προκειμένου να «διευκολυνθεί» η υποδοχή προσώπων που δεν επιθυμούσαν να
παραμείνουν σ’ αυτές, λαμβάνοντας συγχρόνως την ιδιότητα του πρόσφυγα ήτοι:
προσώπου που δεν επιθυμεί να γυρίσει στη χώρα του λόγω φόβου ότι θα υποστεί
διώξεις για τα πολιτικά του φρονήματα.



1η Σημείωση: Αναφέρουμε ότι περίπου 145 χώρες έχουν υπογράψει Σύμβαση
και Πρωτόκολλο μεταξύ αυτών όλες οι χώρες της ΕΕ. Η ΤΟΥΡΚΙΑ, όμως, αν και
φαίνεται να έχει υπογράψει τη Σύμβαση, εν τούτοις ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΥΠΟΓΡΑΨΕΙ ΤΟ
ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΤΟΥ 1967. Άρα, καταρχάς, στην Τουρκία, ουδείς μπορεί να λάβει την
ιδιότητα του ΠΡΟΣΦΥΓΑ (τουλάχιστον κατά την έννοια της Σύμβασης της ΓΕΝΕΥΗΣ και
του πρωτοκόλλου του 1967) είτε προέρχεται από χώρα της Ευρώπης είτε από
οποιαδήποτε άλλη χώρα του Κόσμου, εφόσον κάνει επίκληση σε γεγονότα που
συνέβησαν μετά το 1951. Περαιτέρω, ούτε είναι υποχρεωμένη να εξετάσει αίτηση
ασύλου που στηρίζεται ΣΕ ΓΕΓΟΝΟΣ ΜΕΤΑ ΤΟ 1951 – Αυτές τις ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ τις
ρυθμίζει σύμφωνα με το εσωτερικό της δίκαιο.

2.Ευρωπαϊκό δίκαιο – δίκαιο Ευρωπαϊκής Ένωσης



2.1 Το καθεστώς του Δουβλίνου ιδρύθηκε αρχικά από τη Σύμβαση του
Δουβλίνου (η οποία έχει επικρατήσει να αναφέρεται ως ΔΟΥΒΛΙΝΟ 1) και η οποία
υπεγράφη στο Δουβλίνο της
Ιρλανδίας στις 15 Ιουνίου 1990, και για πρώτη φορά τέθηκε σε ισχύ την 1η
Σεπτεμβρίου 1997 για τις δώδεκα πρώτες συμβαλλόμενες χώρες, ήτοι: Βέλγιο, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία,
Πορτογαλία και Ηνωμένο
Βασίλειο.



2.2 Αντίθετα, ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΔΟΥΒΛΙΝΟ 2 (Κανονισμός (ΕΚ) 343/2003 του
Συμβουλίου) υιοθετήθηκε το 2003, αντικαθιστώντας τη Σύμβαση του Δουβλίνου σε
όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, εκτός της Δανίας, η οποία έχει δικαίωμα εξαίρεσης από
την εφαρμογή Κανονισμών στο πλαίσιο θεμάτων ελευθερίας, ασφάλειας και
δικαιοσύνης. Επιπλέον, η ΕΛΒΕΤΙΑ και το ΛΙΧΤΕΝΣΤΑΙΝ τον έχουν υιοθετήσει με
διεθνή συνθήκη.



(α) Μπορεί ν’ αντικατασταθεί Διεθνής Συνθήκη με ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ;



Για τις ανάγκες της διερεύνησης και επειδή το εν λόγω ερώτημα είναι κρίσιμο, θα
αναφέρουμε, καταρχήν, ότι το δίκαιο της ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ καταστρώνεται, κατά
ιεραρχικό τρόπο, σε:



Α) Πρωτότυπο δίκαιο που συνίσταται από τις ιδρυτικές συνθήκες της
ΕΕ (πρόκειται για διεθνείς συνθήκες που έχει κυρώσει κάθε χώρα μέλος κατά την
εσωτερική της συνταγματική τάξη και «διαπλάθεται» από το ΔΕΚ με την έννοια ότι
από αυτό πρωτίστως ερμηνεύεται, ενώ οι βασικότερες γενικές αρχές τους είναι τα
θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου, η αρχή της αναλογικότητας, της ισότητας και
της απαγόρευσης των διακρίσεων και



Β) σε παράγωγο ευρωπαϊκό δίκαιο, που θεσπίζεται από τα προβλεπόμενα
όργανα των ιδρυτικών συνθηκών και περιλαμβάνεται σε:



Β.1. Κανονισμούς (και Αποφάσεις) οι οποίοι αποτελούν την κύρια μορφή των
νόμων της κοινότητας και θεσπίζονται από το Συμβούλιο (αποτελείται από
αντιπροσώπους των κρατών-μελών σε υπουργικό επίπεδο, ένα από κάθε μέλος και δεν
θα πρέπει να συγχέεται με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που αποτελείται από τους
αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων των κρατών-μελών της ΕΕ, έχει επιτελικό ρόλο και
καθορίζει τη γενική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης), είτε αυτοτελώς είτε από
κοινού με το Κοινοβούλιο που λειτουργεί συμβουλευτικά και από την Επιτροπή,
ήτοι την Ευρωπαϊκή Επιτροπή [Κομισιόν] που αποτελείται από 28 Επιτρόπους, έναν
ανά χώρα μέλος και οι οποίοι ενεργούν για λογαριασμό του κοινοτικού συμφέροντος
και όχι των χωρών τους. Οι κανονισμοί έχουν γενική ισχύ σε ολόκληρη την
Κοινότητα και είναι άμεσης εφαρμογής στα κράτη-μέλη από τη δημοσίευση τους,
χωρίς να είναι απαραίτητη καμία πράξη ενσωμάτωσής τους από αυτά, πλην όμως δεν
θα πρέπει να παραβιάζουν το ουσιαστικό και διαδικαστικό Πρωτότυπο Δίκαιο της
ΕΕ, ήτοι: αφενός το περιεχόμενό τους θα πρέπει να είναι σύμφωνο και εντός των
ορίων των ουσιαστικών διατάξεων των Ιδρυτικών Συνθηκών της Ένωσης, αφετέρου να
ενεργούν αποκλειστικά σύμφωνα με τις αρμοδιότητες που τους δίνουν οι συνθήκες.
Εννοείται ότι ελέγχονται και κατά τη συνταγματική τάξη της κάθε χώρας, καθόσον,
αν και έχει εκχωρηθεί νόμιμα τέτοια αρμοδιότητα σε Όργανο της Ένωσης (με τη
προσχώρηση της Χώρας στην ΣΛΕΕ), εν τούτοις η λειτουργία του και τα
αποτελέσματά της δεν θα πρέπει να θίγουν τη συνταγματική τάξη. Μ’ άλλα λόγια,
όπως η Βουλή δεν μπορεί να νομοθετήσει ή να ενεργήσει contra στο παρόν σύνταγμα
της Χώρας, το ίδιο ισχύει και για κάθε Όργανο της κοινότητας.



(β) τι προβλέπει η ΣΥΝΘΗΚΗ για τη ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ (ΣΛΕΕ)



Στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 και με τίτλο «ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ, ΤΟ
ΑΣΥΛΟ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ» στο άρθρο 78 της ΣΛΕΕ προβλέπεται ότι:

1. Η
   Ένωση αναπτύσσει κοινή πολιτική στους τομείς του ασύλου ώστε να
   εξασφαλίζεται η τήρηση της αρχής της μη επαναπροώθησης σύμφωνα με τη
   Σύμβαση της Γενεύης της 28ης Ιουλίου 1951 και με το Πρωτόκολλο της 31ης
   Ιανουαρίου 1967 περί του καθεστώτος των προσφύγων, καθώς και με άλλες
   συναφείς συμβάσεις (…) και συγκεκριμένα α) ενιαίο καθεστώς ασύλου υπέρ των
   υπηκόων τρίτων χωρών, το οποίο ισχύει σε όλη την Ένωση (…) β) ενιαίο
   καθεστώς επικουρικής προστασίας για τους υπηκόους τρίτων χωρών που χρήζουν
   διεθνούς προστασίας, χωρίς να τους χορηγείται ευρωπαϊκό άσυλο (…) γ) κοινό
   σύστημα για την προσωρινή προστασία των εκτοπισμένων προσώπων σε
   περιπτώσεις μαζικής εισροής, δ) κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και
   ανάκληση του ενιαίου καθεστώτος ασύλου ή επικουρικής προστασίας (…) ε) κριτήρια
   και μηχανισμοί καθορισμού του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την
   εξέταση της αίτησης ασύλου ή επικουρικής προστασίας (…) ενώ με το άρθρο 3
   τίθεται ειδική πρόβλεψη / ρύθμιση που ορίζει ότι: 3. Εφόσον ένα ή
   περισσότερα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν επείγουσα κατάσταση, λόγω αιφνίδιας
   εισροής υπηκόων τρίτων χωρών, το Συμβούλιο μπορεί να εκδίδει, μετά από
   πρόταση της Επιτροπής, προσωρινά μέτρα υπέρ του εν λόγω κράτους μέλους ή
   των εν λόγω κρατών μελών. Το Συμβούλιο αποφασίζει μετά από διαβούλευση με
   το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Τέλος, κατά το άρθρο 80 της ΣΛΕΕ ορίζεται ότι: Οι πολιτικές της Ένωσης που
προβλέπονται στο παρόν κεφάλαιο και η εφαρμογή τους διέπονται από την αρχή της
αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών, μεταξύ
άλλων και στο οικονομικό επίπεδο. Όποτε απαιτείται, οι πράξεις της Ένωσης που
θεσπίζονται βάσει του παρόντος κεφαλαίου περιέχουν κατάλληλα μέτρα για την
εφαρμογή της εν λόγω αρχής.



2η Σημείωση: Κατ’ ακολουθία των προαναφερομένων, πρώτα απ’ όλα, η Ένωση,
με την ίδια την Ιδρυτική της Συνθήκη (ΣΛΕΕ), υιοθετεί το περιεχόμενο της
Συνθήκης της Γενεύης και δεσμεύεται να το υλοποιεί. Περαιτέρω, δεσμεύει τα
κράτη μέλη της στην ανάπτυξη κοινής (ίδιας) πολιτικής στους τομείς ασύλου τόσο
σε σχέση με τη Συνθήκη της Γενεύης, όσο και ως προς την τήρηση ενός ενιαίου
καθεστώτος ασύλου προσφύγων αλλά και προσώπων που χωρίς να μπορούν να λάβουν
την ιδιότητα του πρόσφυγα εν τούτοις πρέπει να προστατευτούν (δηλαδή να τους
επιτραπεί να παραμείνουν στην ΕΕ). Σε περιπτώσεις μαζικής (και αιφνίδιας)
εισροής, για το κράτος/μέλος που δέχεται το βάρος, όχι μόνο προβλέπεται έκτακτη
οικονομική βοήθεια και πάσης φύσεως αρωγή αλλά, στα πλαίσια της «αρχής της
αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών», το «βάρος»
κατανέμεται σε όλες τις χώρες/μέλη, όχι ίσα, αλλά αναλογικά και σύμφωνα με την
οικονομική και πληθυσμιακή ισχύ του κάθε μέλους.



Περαιτέρω, από τη μια οι ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ του ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της ΕΕ δεν μπορούν να
τροποποιήσουν τη Συνθήκη του ΔΟΥΒΛΙΝΟΥ (1) καθόσον, αφενός δεν έχουν τέτοια
αρμοδιότητα βάσει της ΣΛΕΕ, αφετέρου τέτοια αρμοδιότητα ανήκει αποκλειστικά
στην κάθε Χώρα που προσχώρησε στην (εκάστοτε διεθνή) Συνθήκη, επιπλέον, επί τη
βάσει του Ενωσιακού Δικαίου, υποχρεούνται να υλοποιούν τη Συνθήκη της Γενεύης.
Κατά συνέπεια, ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΔΟΥΒΛΙΝΟ 2 (και όλοι οι σχετικοί κανονισμοί, όπως
το ΔΟΥΒΛΙΝΟ 3 που ακολούθησε), λειτουργεί παράλληλα (και όχι επάλληλα) και
συμπληρωματικά πρωτίστως με τη Συνθήκη της Γενεύης και εφόσον δεν έρχεται σε
αντίθεση με αυτήν (άλλως οι διατάξεις του θεωρούνται και είναι ανίσχυρες), το
ίδιο ισχύει και για τη συνθήκη του Δουβλίνου (ΔΟΥΒΛΙΝΟ 1) που και η εφαρμογή
της τελευταίας, με τη σειρά της, δεν πρέπει να θίγει τη Σύμβαση της Γενεύης,
τουλάχιστον από χώρες που έχουν προσχωρήσει σ’ αυτήν και δεν την έχουν
καταργήσει, καθόσον με αυτήν (τη Σύμβαση της Γενεύης) φαίνεται να αναγνωρίζεται
συμβατικά η πρωτοκαθεδρία της έναντι άλλων ομοίων της.



(γ) και τι προβλέπει τελικά ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΔΟΥΒΛΙΝΟ 2 ;



Σε αδρές γραμμές: με το άρθρο 3.1, καταρχήν, θεσπίζεται η ΑΡΧΗ ΕΥΘΥΝΗΣ ΤΟΥ
ΚΡΑΤΟΥΣ που εξετάζει την αίτηση ασύλου. Τέτοιο κράτος είναι οποιοδήποτε μέλος
τη Ένωσης στο οποίο ο αιτών άσυλο απευθύνεται. Για να γίνει όμως το κράτος αυτό
και αποκλειστικά υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης (και έτσι για το σύνολο
της διεργασίας), δεν αρκεί να είναι απλώς το πρώτο κράτος που ο αιτών εισήλθε
και υπέβαλλε την αίτησή του.



Ως ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ είναι αυτό που προκύπτει επί τη βάσει των κριτηρίων που
αναφέρονται στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ III του ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ και μάλιστα κατά ιεραρχικό τρόπο
ώστε: όταν επαληθεύεται κριτήριο που προηγείται να μην ενδιαφέρουν τα επόμενα.
Έτσι, ως πρώτη ομάδα κριτηρίων, τίθενται αυτά που διέπονται από την ΑΡΧΗ της
ΕΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ: εάν ο αιτών είναι ασυνόδευτος ανήλικος, ή ενήλικος που
ένα μέλος της οικογενείας του είναι ήδη πρόσφυγας σε άλλη χώρα μέλος ή διαμένει
σ’ αυτήν και έχει απλώς υποβάλλει αίτηση ασύλου (που ακόμα δεν έχει απαντηθεί),
ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ είναι αυτό που διαμένουν οι ανωτέρω συγγενείς του αιτούντος,
ανεξαρτήτως της χώρας που κατέθεσε την αίτηση ασύλου. Εάν, πάλι, ο αιτών, είναι
κάτοχος άδειας διαμονής ή θεώρησης εισόδου άλλης χώρας μέλους από αυτήν που
εισέρχεται το πρώτον, ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ είναι αυτό που του χορήγησε την άδεια ή
τη θεώρηση εισόδου. Εάν δεν επαληθεύεται κανένα από τα ανωτέρω κριτήρια (που
αρκεί πιθανολόγησή τους) τότε μόνο ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ καθίσταται το πρώτο κράτος
υποδοχής και υποβολής αίτησης του προσώπου (σημειώστε ότι οι Σύριοι
εκπατρισμένοι βρίσκονται κατά κανόνα στη Γερμανία, στις Σκανδιναβικές Χώρες και
το Ηνωμένο Βασίλειο). Μάλιστα, αυτή η ευθύνη του (ως ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ) παύει
αυτοδικαίως μετά την παρέλευση 12 μηνών. Επιπλέον, εάν υπήκοος τρίτης χώρας
εισέλθει σε κράτος/μέλος που δεν χρειάζεται θεώρηση εισόδου (ΖΩΝΗ ΣΕΓΚΕΝ),
ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ καθίσταται το τελευταίο.



Περαιτέρω, κατά το άρθρο 3.2, δημιουργείται παρέκκλιση από τα προηγούμενα και
κάθε κράτος/μέλος δύναται να εξετάσει αίτηση ασύλου που έχει υποβληθεί από
υπήκοο τρίτης χώρας, ακόμη και εάν δεν είναι το ίδιο υπεύθυνο βάσει των
κριτηρίων, καθιστάμενο έτσι το ίδιο ως ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ (με πρωτοβουλία του),
απαλλάσσοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το υπεύθυνο κράτος βάσει των κριτηρίων.



Τέλος, κατά το άρθρο 3.3, έκαστο κράτος/μέλος διατηρεί το δικαίωμα, να προωθεί,
κατ’ εφαρμογή του εθνικού δικαίου του, τον αιτούντα άσυλο προς τρίτη χώρα,
τηρουμένων των διατάξεων της Σύμβασης της Γενεύης.



3η Σημείωση: κατά συνέπεια, ακόμη και υπό το καθεστώς του
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΔΟΥΒΛΙΝΟ 2, μόνο αυτονόητο δεν είναι ότι ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ καθίσταται
αυτομάτως το κράτος που εισέρχεται το πρώτον ο υπήκοος τρίτης χώρας και που
αιτείται άσυλο. Γι’ αυτό εξάλλου έχει και το δικαίωμα προώθησης σε οποιαδήποτε
άλλο κράτος (άρα και κράτος/μέλος της ΕΕ) τηρουμένης μόνο της μη επαναπροώθησης
σύμφωνα με τη Συνθήκη της Γενεύης. Από την άλλη, κάθε χώρα/μέλος μπορεί να
καταστεί ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ (και έτσι να εξετάσει την αίτηση ασύλου, να δώσει ή
όχι το άσυλο και τη σχετική άδεια παραμονής αλλά και να υλοποιήσει εν τω μεταξύ
όλα τα ενδιάμεσα στάδια, ήτοι να φιλοξενεί τον αιτούνται και ό,τι άλλο για αυτό
το σκοπό απαιτείται).



(δ) τι αλλάζει με τον ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΔΟΥΒΛΙΝΟ 3:



Ο Κανονισμός ΔΟΥΒΛΙΝΟ 3 (Κανονισμός (ΕΚ) 604/2013 Συμβουλίου) εγκρίθηκε τον
Ιούνιο του 2013, αντικαθιστώντας τον κανονισμό ΔΟΥΒΛΙΝΟ 2 και ισχύει για όλα τα
κράτη μέλη, πάλι πλην της Δανίας. Ο κανονισμός τέθηκε σε ισχύ στις 19 Ιουλίου
2013.



Στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ II και υπό τον τίτλο «ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ» το άρθρο 3.1
έχει ως εξής: «3.1 Τα κράτη μέλη εξετάζουν κάθε αίτηση διεθνούς προστασίας που
υποβάλλεται από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα στο έδαφος οποιουδήποτε από
αυτά, συμπεριλαμβανομένων των συνόρων ή των ζωνών διέλευσης. Η αίτηση
εξετάζεται από ένα μόνο κράτος μέλος, το οποίο είναι το οριζόμενο ως υπεύθυνο
σύμφωνα με τα κριτήρια που αναφέρονται στο κεφάλαιο III. (εν πολλοίς τα
κριτήρια δεν αλλάζουν)



Αντικαθίσταται όμως η παράγραφος 2 του άρθρου 3 ως εξής: «3.2 Εάν δεν είναι
δυνατόν να καθορισθεί το υπεύθυνο κράτος μέλος βάσει των κριτηρίων που
αναφέρονται στον παρόντα κανονισμό, υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης είναι
το πρώτο κράτος μέλος στο οποίο υποβλήθηκε η αίτηση διεθνούς προστασίας. Όταν
είναι αδύνατη η μεταφορά αιτούντος στο κράτος μέλος που έχει προσδιοριστεί
πρωτίστως ως ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ, εξ’ αιτίας βάσιμων λόγων που οδηγούν στο
συμπέρασμα ότι υπάρχουν συστημικές ελλείψεις. Όταν η μεταφορά δεν μπορεί να
πραγματοποιηθεί βάσει της παρούσας παραγράφου σε κάποιο κράτος μέλος που έχει
προσδιοριστεί σύμφωνα με τα κριτήρια του κεφαλαίου III ή στο πρώτο κράτος μέλος
στο οποίο υποβλήθηκε η αίτηση, το προσδιορίζον κράτος μέλος καθίσταται ΥΠΕΥΘΥΝΟ
ΚΡΑΤΟΣ μέλος.»



Τέλος, αντικαθίσταται και η παράγραφος 3 του άρθρου 3 ως εξής: «3.3 έκαστο
κράτος μέλος διατηρεί το δικαίωμα να προωθεί τον αιτούντα προς ασφαλή Τρίτη
χώρα, σύμφωνα με τους κανόνες και τις εγγυήσεις που θεσπίζονται στην οδηγία
2013/32/ΕΕ». (η ΟΔΗΓΙΑ δεν υλοποιείται αυτομάτως, αλλά χρειάζεται εσωτερική
νομοθέτηση).



4η Σημείωση: με τις αλλαγές λοιπόν που θεσπίζει ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΔΟΥΒΛΙΝΟ 3,
αντιστρέφεται το βάρος επί τη βάσει εντελώς αυθαίρετων και υποκειμενικών
αξιολογήσεων: εάν δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν τα κριτήρια κατά πλήρως
αποδεδειγμένο τρόπο, ή εάν είναι αδύνατη (γιατί άραγε να είναι αδύνατη;) η
μεταφορά αιτούντος στο κράτος μέλος που έχει προσδιοριστεί πρωτίστως ως
ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ, ή εάν η μεταφορά δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί (;) σε κάποιο
κράτος μέλος που έχει προσδιοριστεί σύμφωνα με τα κριτήρια του κεφαλαίου III,
ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ καθίσταται το κράτος πρώτης υποδοχής. Γι’ αυτό καταργείται και
η παρ.3 του άρθρου 3 του ΔΟΥΒΛΙΝΟ 2 και η προώθηση γίνεται πλέον βάσει
Κοινοτικής Οδηγίας (και όχι βάσει του εθνικού δικαίου της Χώρας), ενώ με το
άρθρο 48 καταργείται και ρητά ο Κανονισμός ΔΟΥΒΛΙΝΟ 2.



Πρόκειται για τον «ακρογωνιαίο λίθο» του συστήματος ΔΟΥΒΛΙΝΟ 3 που μαζί με τον
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ EURODAC (Κανονισμός (ΕΚ) 603/2013 Συμβουλίου), θεσπίζεται μια
ευρωπαϊκή βάση δεδομένων δακτυλικών αποτυπωμάτων για τους παράνομα
νεοεισερχόμενους στην ΕΕ.



Βασικό μέτρο που έχει ληφθεί σε υλοποίηση του ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΔΟΥΒΛΙΝΟ 3 είναι τα
γνωστά σε όλους μας λεγόμενα HOT SPOTS : πρόκειται για κέντρα διαλογής και
ταυτοποίησης προσφύγων. Σ’ αυτά κάνουν την αίτησή τους υποχρεωτικά οι υπήκοοι
τρίτων χωρών ή οι απάτριδες, σ’ αυτά λαμβάνονται δακτυλικά αποτυπώματα. Σε
ποιές χώρες λειτουργούν τέτοια; Αποκλειστικά στην ΕΛΛΑΔΑ και στην ΙΤΑΛΙΑ. Ποια χώρα/μέλος
καθίσταται έτσι ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ για τη συνολική διεκπεραίωση του ασύλου και
μάλιστα χωρίς τη δυνατότητα απαλλαγής της μετά την παρέλευση 12μήνου από την
αίτηση του υπηκόου που ίσχυε επί τη βάσει του ΔΟΥΒΛΙΝΟ 2; Η χώρα που δέχεται
τις μεταναστευτικές ροές, καθόσον είναι «βέβαιο» (και εκ του αποτελέσματος) ότι
αφενός τα κριτήρια δεν μπορούν να εφαρμοστούν εύκολα, αφετέρου και να προκύψει
βάσει των κριτηρίων άλλη χώρα ως ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ η μεταφορά θα είναι «αδύνατη ή
μη πραγματοποιήσιμη». Και με τι αντιστάθμισμα ; τάχα, τη λήψη μέτρων από την ΕΕ
για τους οικονομικούς μετανάστες ώστε να μην παραμείνουν σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Ειδική συμβολή στο σύνολο της διεργασίας παρέχει η FRONTEX που έχει ιδρυθεί από
το 2004 δυνάμει της ΣΛΕΕ. Πρόκειται για ευρωπαϊκό οργανισμό που συνεισφέρει
στην επιτήρηση των εξωτερικών συνόρων των κρατών/μελών της ΕΕ και από το 2015
συμμετέχει και στα hot spots.



(ε) Συνθήκη Σένγκεν



Ολοκληρώνοντας την αναφορά μας στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, ακροθιγώς αναφερόμαστε
και στη Συνθήκη Σένγκεν: πρόκειται για διεθνή σύμβαση που υπογράφηκε από τα
πρώτα μέλη της το 1985 και που εν συνεχεία διευρύνθηκε το 1990. Η «συνεργασία
Σένγκεν» ενσωματώθηκε με τη συνθήκη του Άμστερνταμ του 1997 στο δίκαιο της ΕΕ.
Η «ζώνη Σένγκεν» επιτρέπει την ελεύθερη μετακίνηση (κατάργηση ελέγχων στα
εσωτερικά σύνορα) των ευρωπαίων πολιτών και των εξουσιοδοτημένων μη ευρωπαίων
υπηκόων μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Αφορά πλέον όλες τις χώρες της ΕΕ (πλην
Ηνωμένου Βασιλείου και Ιρλανδίας), επιπλέον δε την Ισλανδία, Νορβηγία Ελβετία και
Λιχτενστάιν. Σε αναστολή (ή μη προσχώρηση) έχουν θέσει τη συνθήκη η Βουλγαρία η
Ρουμανία η Κροατία και η Κύπρος.

3.Λίγα λόγια για όσα συνέβησαν – πώς φτάσαμε ως εδώ



Τον Απρίλιο του 2015 οι μεταναστευτικές ροές εντείνονται ενώ πολύνεκρα ναυάγια
στη Μεσόγειο (τουλάχιστον 1.500 θύματα) αρχίζουν να στοιχειώνουν την
πολιτισμένη Ευρώπη.



Η Κομισιόν (Ευρωπαϊκή Επιτροπή) προτείνει μια «ευρωπαϊκή ατζέντα για την
αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης» που στηρίζεται σε τρεις πυλώνες:

1. ένα
   μηχανισμό κατανομής της υποδοχής των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο που
   φτάνουν στην Ελλάδα και στην Ιταλία μεταξύ των υπολοίπων κρατών-μελών,
   αυτό που ονομάστηκε ποσοστώσεις και στη συνέχεια μετεγκαταστάσεις.
2. Για
   την εφαρμογή του προηγούμενου, την οργάνωση της διαλογής μεταξύ μεταναστών
   και πιθανών προσφύγων, τη δημιουργία των λεγόμενων hot spots (παρότι από
   το 2001 υπάρχει μηχανισμός προσωρινής προστασίας σε περίπτωση μαζικής
   συρροής μετακινούμενων προσώπων στα σύνορα της Ευρώπης που ουδέποτε τέθηκε
   σε λειτουργία)
3. Και
   τη διπλωματική και οικονομική πίεση στις χώρες διέλευσης (κυρίως ανατολική
   Αφρική) καθώς και σε χώρες αναχώματα (Τουρκία, Λίβανος, Ιορδανία) με
   οικονομικές διευκολύνσεις με συμφωνίες ή διευκόλυνση στην έκδοση VISAS
   στους υπηκόους τους. (ήδη από το Μάρτιο του 2016 έχουμε τη συμφωνία
   Τουρκίας – ΕΕ, από την οποία η πρώτη έλαβε 6 δις ευρώ)

Το Μάιο του 2015, Ο Ζαν-Κλόντ Γιούνκερ (πρόεδρος της Κομισιόν) πρότεινε να
κατανεμηθεί με δεσμευτικό τρόπο στα άλλα κράτη/μέλη της ΕΕ ένα μέρος αυτών που
αιτούνται άσυλο στην Ελλάδα και στην Ιταλία που στη πράξη αυτό αφορούσε
υπηκόους της Ερυθραίας, Συρίας και σε κάποιες περιπτώσεις Σουδάν και Ιράκ.



Οι χώρες της ΕΕ, όμως, άρχισαν να επικαλούνται τα οικτρά οικονομικά τους (λόγω
της κρίσης, που τώρα παραδέχονται όλες ότι βρίσκονται σε τέτοια, πλην της
«άφρονος» Ελλάδας που ζούσε με δανεικά και πάνω από τις δυνατότητές της). Αυτό
που τελικά συμφωνείται αφορούσε αριθμό 60.000 προσφύγων και αιτούντων άσυλο ενώ
την ίδια στιγμή η ΤΟΥΡΚΙΑ είχε 2.000.000 μετανάστες και καθημερινά φτάνανε στη
Μεσόγειο χιλιάδες.



Αύγουστο του 2015, η Καγκελάριος Μέρκελ δηλώνει ότι η Γερμανία, εντός 2 ετών,
θα υποδεχτεί ένα εκατομμύριο πρόσφυγες με σκοπό (όπως άφησε εντέχνως να
διαρρεύσει) να αναθερμάνει τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ, με νέα
κριτήρια και κατευθύνσεις που θα λαμβάνουν υπόψη τον πληθυσμό, το ΑΕΠ, την
ανεργία και τον αριθμό αιτήσεων σε κάθε χώρα. Σε μια εκδήλωση φαινομενικής
υλοποίησης της δέσμευσής της (24 Αυγούστου 2015) η Γερμανία «αποφάσισε» να
κάνει χρήση της «ρήτρας κυριαρχίας», όπως η ίδια δήλωσε, προκειμένου να
αναλάβει «οικειοθελώς» την ευθύνη επεξεργασίας αιτήσεων ασύλου από τη Συρία για
τις οποίες δεν είναι η ίδια ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ βάσει των Κριτηρίων του ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ
ΔΟΥΒΛΙΝΟ 3, ακυρώνοντας έτσι στην πράξη τον ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΔΟΥΒΛΙΝΟ 3. Τελικά, η
υποτιθέμενη πρόθεση της κυρίαρχης Γερμανίας (που τέτοια κυριαρχία αναγνωρίζει
μόνο στον εαυτό της και όταν την συμφέρει) και κάποιων χωρών που την
ακολούθησαν («ομάδα των προθύμων») έμεινε στα χαρτιά και κυριολεκτικά στα
λόγια.



Η «ζημιά» όμως είχε γίνει και μάλιστα ηθελημένα: η εξαγγελία της Γερμανίας
αυξάνει την ένταση και το ρυθμό των μεταναστευτικών ροών καθώς οι άνθρωποι
ελπίζουν ότι γρήγορα θα απεγκλωβιστούν από την Ελλάδα και θα πάνε στη χώρα της
«επαγγελίας» τους. (θυμάστε τις ειδήσεις στην τηλεόραση που εμφανίζονταν
μετανάστες που σε ανάλογη ερώτηση «δημοσιογράφου» φώναζαν «θέλω να πάω στη
Γερμανία»;)



Σεπτέμβριο του 2015, τελικά, επικυρώνεται η συμφωνία σε εθελοντική βάση για
μόνο 160.000 μετανάστες στα επόμενα δύο έτη ενώ στην Ελλάδα εκείνη τη στιγμή
βρίσκονται πάνω από 640.000. Και αυτό όμως «αποτυγχάνει». Ο Μηχανισμός
μετεγκατάστασης δεν λειτουργεί λόγω των ίδιων προσχημάτων (οικονομική κρίση,
τρομοκρατία) από τις «πρόθυμες χώρες» της ΕΕ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η
Πολωνία των 38 εκατομμυρίων κατοίκων που αθετεί τη δέσμευσή της για υποδοχή
7.000 προσφύγων σε διάστημα δύο ετών, ενώ Σουηδία και Αυστρία ζητούν αναστολή
του μηχανισμού. Εν τέλει, Φεβρουάριο του 2016 είχαν μετεγκατασταθεί: 218 άτομα
από την Ελλάδα και 279 άτομα από την Ιταλία.



Πότε γίνονται όλα αυτά; Τι μας θυμίζει η περίοδος ;



Απρίλιο του 2015 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ενεργεί διαπραγματεύσεις με στόχο τη
χαλάρωση (και, πλέον, όχι την κατάργηση) των μνημονιακών μέτρων, 14 Αυγούστου
του 2015 ψηφίζεται το σχέδιο του 3ου μνημονίου και το σχέδιο της νέας
οικονομικής σύμβασης από το σύνολο του πολιτικού κόσμου (τα χειρότερα όλων), 25
Σεπτεμβρίου 2015 διεξάγονται βουλευτικές εκλογές τις οποίες κερδίζει ο ΣΥΡΙΖΑ.



Περαιτέρω, Οκτώβριο του 2017, η Γερμανία μεθοδεύει και τη διάσπαση της ΖΩΝΗΣ
ΣΕΝΓΚΕΝ με την αρωγή και τη συνεπικουρία Ολλανδίας, Γαλλίας, Αυστρίας, Δανίας
και Σουηδίας ενώ στην πορεία προστίθενται Λουξεμβούργο, Βέλγιο και Φιλανδία.
Μια άλλη ομάδα ευρωπαϊκών χωρών με οδηγό την Ουγγαρία μπλοκάρει τις
ποσοστώσεις, με άλλες καινοφανείς αιτιολογίες. Η Ευρώπη των δανειστών, έχει
πάρει πια ό,τι θέλει από την Ελλάδα: και το τρίτο μνημόνιο εγκαθιδρύθηκε με
παραβίαση της Δημοκρατίας της, και όλο το πολιτικό προσωπικό της χώρας είναι
πειθήνιο στις ορέξεις της και έμαθε να συνεργάζεται «όταν χρειάζεται», και την
«πρώτη φορά ΑΡΙΣΤΕΡΑ» «τσαλάκωσε» παραδειγματικά. Πλέον, περιμένει τον επόμενο
νικητή του διαγωνισμού σχετικά με τον πιο υποτακτικό υπηρέτη της· οπότε, τα
«δώρα» που υποσχέθηκε σχετικά με το μεταναστευτικό/προσφυγικό, μπορεί να τα
καθυστερήσει, να τα λιγοστέψει ή και να τα ματαιώσει, ανάλογα με την «απόδοση»
των διαγωνιζομένων.



Να λοιπόν γιατί η Κομισιόν (ένας από τους τρεις «θεσμούς» της Τρόικας και ένας
από τους τέσσερις του κουαρτέτου) μπορεί, από καιρό σε καιρό, να κάνει τα
«στραβά μάτια» σε μέτρα που βάζουν σε «κίνδυνο» την επίτευξη των δημοσιονομικών
στόχων του 3ου μνημονίου, αρκεί η Χώρα, αφενός να υλοποιεί τις υπόλοιπες
μνημονιακές της δεσμεύσεις, αφετέρου να σηκώσει μόνη της το βάρος του
προσφυγικού, προκειμένου να μην παραπονούνται οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Το ένα
θέμα με το άλλο (όπως και τα γεωστρατηγικά και γεωοικονομικά ζητήματα) είναι
αλληλένδετα.



Να λοιπόν γιατί η Κομισιόν, αφενός σιώπησε στους προεκλογικούς ισχυρισμούς του
ΣΥΡΙΖΑ περί εξόδου από τα Μνημόνια, επίτευξης Δημοσιονομικών στόχων και
οικονομικής ανάκαμψης, αφετέρου συναίνεσε και η ίδια περί τούτου, στην ίδια δε
κατεύθυνση κινήθηκαν «διεθνείς οικονομικοί οίκοι» και λοιποί υπάλληλοι του
χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού. Βεβαίως, δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει ότι
πρόκειται περί απλής «φραστικής συναίνεσης», χωρίς κανένα ουσιαστικό
αποτέλεσμα. Πρόκειται για μια «συναίνεση-λάστιχο», για «να κάνουν τη δουλειά
τους».

4.Τι πρέπει να κάνει η Χώρα



Οι μεταναστευτικές ροές δεν πρόκειται να σταματήσουν. Πόλεμοι στη Μ. Ανατολή
στην Αφρική και αλλού, παγκόσμια οικονομική ύφεση και δυσπραγία, κοινωνική
έκρηξη στο Χονγκ-Κόνγκ και στη λατινική Αμερική, συνεχής αναταραχή στη Γαλλία,
κλιματική αλλαγή και ερημοποίηση της κεντρικής Αφρικής είναι τα βασικά αίτια. Ο
Κόσμος βρίσκεται σε αναβρασμό.



Με τη σειρά της, η ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΩΡΕΙ ΕΥΛΟΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ. Υποστηρίζει
ότι σε 600 δις δολάρια ανέρχονταν τα εμβάσματα των μεταναστών προς τις χώρες
τους το 2015 που έτσι καλυτέρευσαν το βιοτικό επίπεδο όσων έμειναν πίσω. Από την
πλευρά μας θα προσθέταμε: επιπλέον, στήριξαν και την κατανάλωση εισαγόμενων
προϊόντων στις χώρες τους, ισοφαρίζοντας έτσι κατά ένα μέτρο τις ζημιές που
υπέστησαν εταιρείες στις χώρες που είναι εγκαταστημένες λόγω μείωσης της
ζήτησης σ’ αυτές και ενώ οι χώρες από τις οποίες προέρχονται οι μεταναστευτικές
ροές, προφανώς και έχουν αυξημένη ανεργία ή ολοκληρωτική καταστροφή της
παραγωγικής τους δομής, καθόσον ουδείς φεύγει από τον τόπο του εάν μπορεί να
βρει εργασία σ’ αυτόν.



Από την άλλη, είναι προφανές και καθομολογούμενο ότι οι μεταναστευτικές ροές σε
χώρες που έχουν απασχόληση συμπιέζουν τις αμοιβές εργασίας προς τα κάτω λόγω
της αυξημένης προσφοράς εργασίας (με κίνδυνο βέβαια κοινωνικής αναταραχής), σε
χώρες δε που έχουν ανεργία αλλά πρόκειται να υλοποιηθεί μια νέα μορφή
επενδυτικής δραστηριότητας/οικονομικής ανάπτυξης, όπως στην ΕΛΛΑΔΑ ΜΕ ΤΑ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΠΑΡΚΑ (Ειδικές Οικονομικές Ζώνες), προσφέρεται ένα πρώτης τάξεως
φτηνό και πειθήνιο εργατικό δυναμικό που θα χρησιμοποιηθεί για όσο και όπως
χρειασθεί. Η ΕΛΛΑΔΑ, αφενός δεν διαθέτει τέτοιο, αφετέρου ούτε η ελληνική
ανεργία θα μειωθεί μέσω τέτοιων εγχειρημάτων (παρότι συγγενείς κλάδοι θα
ωφεληθούν) καθόσον, στο ΑΕΠ της χώρας συμμετέχουν, κατά προσέγγιση, οι εξής
ΤΟΜΕΙΣ και ως εξής:

• αγροτικός
  τομέας με 3-6%,
• μεταποίηση
  με 12% (βιομηχανία, βιοτεχνία)
• κατασκευαστικός
  τομέας 7%
• υπηρεσίες
  άνω του 75-80%

Είναι πασίγνωστο ότι κατά της οικονομικής μετανάστευσης είχε ταχθεί ήδη ο Μαρξ
και είχε προτείνει, μετά την πρώτη παροχή βοήθειας σε αυτούς τους εξαθλιωμένους
ανθρώπους, αυτοί θα πρέπει να γυρίζουν στις Πατρίδες τους για να ορίσουν εκεί
τις τύχες τους αλλά και του τόπου τους.



Σύνοψη – Πρόταση

• Το
  ΔΟΥΒΛΙΝΟ 2 καταργήθηκε, ακριβώς γιατί παρείχε τη δυνατότητα, αφενός η
  αίτηση εξέτασης ασύλου να ενεργείται και από άλλη χώρα μέλος της ΕΕ (με
  βάση τα κριτήρια), αφετέρου η χώρα υποδοχής βάσει του εθνικού της δικαίου
  να μπορεί να προωθήσει το υπό εξέταση πρόσωπο σε άλλη χώρα μέλος βάσει των
  κριτηρίων. Με μια κουβέντα, οι μεταναστευτικές ροές δεν εγκλωβίζονταν στην
  πρώτη χώρα υποδοχής.
• Στη
  θέση του ήρθε το ΔΟΥΒΛΙΝΟ 3, ώστε να καταργηθούν αυτές οι δυνατότητες. Και
  στην πράξη, δημιούργησε τα HOT SPOT στα οποία: αφενός υποχρεωτικά
  μεταφέρονται οι μετανάστες (για ταυτοποίηση και δακτυλικά αποτυπώματα)
  αφετέρου, μ’ αυτόν τον τρόπο, ΕΛΛΑΔΑ και ΙΤΑΛΙΑ, γίνονται οι μοναδικές
  χώρες υποδοχής και εξέτασης ασύλου, δηλαδή τα ΥΠΕΥΘΥΝΑ ΚΡΑΤΗ που κατά τον
  Κανονισμό έχουν την υποχρέωση να φιλοξενήσουν και να διεκπεραιώσουν όλη τη
  διεργασία. Εγκλωβίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο η ΕΕ τους μετανάστες στη
  Χώρα, από τη μια δημιουργεί ένα φτηνό και πειθήνιο εργατικό δυναμικό σε
  αναμονή, απ’ την άλλη, τους λιγότερο εξαθλιωμένους πειθαρχικούς και
  ανυπόμονους (που αυτούς δεν τους θέλει), ελπίζει να τους αποκαρδιώσει μέσω
  της ταλαιπωρίας και της αναμονής που τους υποβάλλει ώστε να γυρίσουν πίσω,
  πλην όμως ξεχνά ότι ο απελπισμένος δεν έχει την πολυτέλεια μιας τέτοιας
  διάκρισης.
• Το
  ΔΟΥΒΛΙΝΟ 3 κατέστη, αρχικά, φραστικά μετέωρο («πρόθυμες χώρες», η ΓΕΡΜΑΝΙΑ
  θα υποδεχθεί 1.000.000 μετανάστες που αιτούνται άσυλο) και με σκοπό να
  λειτουργήσει ως το «τυρί» στη φάκα (ένα από αυτά), ώστε οι μνημονιακές
  κυβερνήσεις με περισσότερη ευκολία να καταπίνουν την επιτήρηση, τα
  μνημονιακά μέτρα στηριζόμενες μόνο στη συνήθη ζητιανιά προς την ΕΕ. Παρόλα
  αυτά, το έχουν παραβιάσει στην πράξη οι περισσότερες χώρες της ΕΕ και
  πρώτη απ’ όλες η ΓΕΡΜΑΝΙΑ
• Σε
  ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ η ΣΥΝΘΗΚΗ της ΓΕΝΕΥΗΣ υπερισχύει των ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ ΔΟΥΒΛΙΝΟ 2
  και 3, ώστε τα τελευταία να έχουν μόνο συμπληρωματική εφαρμογή και εφόσον
  δεν θίγεται η ΣΥΝΘΗΚΗ.
• Και
  εδώ θα μπορούσε κάποιος να προτείνει ότι, αφού η ΣΥΝΘΗΚΗ της ΓΕΝΕΥΗΣ
  υπερισχύει, γιατί δεν εξετάζουμε άρον-άρον τα αιτήματα ασύλου, να τα
  κάνουμε δεκτά, και να χορηγήσουμε ταξιδιωτικά έγγραφα ώστε να μπορούν να
  πάνε όπου θέλουν «και ας τα βγάλουν πέρα οι άλλοι.» Το εγχείρημα
  παρουσιάζει δύο πρακτικά προβλήματα: α) Η Βουλγαρία, που αποτελεί το
  μοναδικό χερσαίο σύνορο, έθεσε σε αναστολή τη ΖΩΝΗ ΣΕΓΚΕΝ (ακριβώς γι’
  αυτό το λόγο), οπότε οποιαδήποτε άλλη μετακίνηση θα πρέπει να γίνει είτε
  αεροπορικώς (πράγμα απαγορευτικό για τη χώρα αν η ίδια επωμιστεί τα έξοδα,
  «συζητήσιμο» αν βρουν τα χρήματα οι πρόσφυγες, που όμως «δεν θα τα βρουν»
  αν η Χώρα αρχίσει να ενεργεί έτσι), είτε ατμοπλοϊκώς, ενέργεια που αφενός
  θα δημιουργήσει διπλωματικές επιπλοκές με τις άλλες χώρες (πολλές από
  αυτές θα εμποδίζουν τον ελλιμενισμό των πλοίων με διάφορα προσχήματα, όπως
  με το να τα θέτουν τα πλοία σε καραντίνα), αφετέρου με κίνδυνο να
  εμφανιστεί η Χώρα στη διεθνή κοινότητα ως αυτή που κάνει η ίδια μαζική
  (και παράνομη) διακίνηση και μάλιστα με κίνδυνο της ζωής και της υγείας
  των μεταναστών. β) οι διεργασίες στα hot spots δεν ελέγχονται αποκλειστικά
  από τις ελληνικές αρχές. Σ’ αυτά εμπλέκεται τόσο η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
  ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΥΛΟ (EASO European Asylum Support Office), όσο και η
  FRONTEX. Οι χρόνοι λοιπόν και ο τρόπος εξέτασης, δεν έχει αφεθεί,
  αποκλειστικά, σε όργανα των ελληνικών αρχών. (θυμίζουμε τη ΔΗΛΩΣΗ του
  Πάνου Καμένου στη Βουλή στις 03.2015, μάλλον με πρώιμο και άστοχο τρόπο,
  που ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά της ΕΕ, ώστε να πάρει τα μέτρα που τώρα
  υλοποιούνται στη Χώρα. Διπλωματία και εξωτερική πολιτική κάνεις εκεί που
  πρέπει, όταν πρέπει και όπως πρέπει: με μια κουβέντα, δεν ανακοινώνεις
  πράγματα που είτε δεν μπορείς να κάνεις είτε δεν προτίθεσαι να κάνεις.

Τι μένει ;

• Διεθνοποίηση
  του προβλήματος με άμεση προσφυγή στη ΣΥΝΘΗΚΗ της ΓΕΝΕΥΗΣ με όλους τους
  προβλεπόμενους τρόπους και στους αντίστοιχους μηχανισμούς και όργανα του
  ΟΗΕ
• Με
  ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΑΝΑΜΙΞΗΣ/ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ της ΥΠΑΤΗΣ ΑΡΜΟΣΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΟΗΕ με ρόλο
  πρωτοκαθεδρίας (όπως επιτάσσει η Συνθήκη) και με ανάδειξη των
  προαναφερομένων, ήτοι ότι ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΔΟΥΒΛΙΝΟ 3, ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ EURODAC,
  λοιπές ΟΔΗΓΙΕΣ και πρακτικές της ΕΕ πλήττουν τη ΣΥΝΘΗΚΗ για τους πρόσφυγες
• Και
  τέλος με προσφυγή στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) το οποίο έχει
  ήδη δεχθεί με απόφασή του (C-528/11) ότι:

Η εποπτική δικαιοδοσία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες
αποτυπώνεται στο δίκαιο των Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στη Δήλωση 17 της
Συνθήκης του Άμστερνταμ, που προβλέπει ότι «καθιερώνονται διαβουλεύσεις με τον
Ύπατο Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (…) σε θέματα σχετικά με την
πολιτική ασύλου».Ότι Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ύπατη Αρμοστεία του
ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες δραστηριοποιείται α.) …β) … γ. στη συμμετοχή, με ρόλο
συμβουλευτικό/γνωμοδοτικό ή με την ιδιότητα του παρατηρητή, στις εθνικές
διαδικασίες καθορισμού του καθεστώτος του πρόσφυγα ή των ανιθαγενών προσώπων
(…) ε. στο σχολιασμό σχεδίων νόμων ή άλλων νομοθετικών κειμένων –
συμπεριλαμβανομένων κειμένων του ενωσιακού δικαίου – ώστε να διασφαλίζεται η
συμφωνία τους με το διεθνές δίκαιο και τα διεθνή κριτήρια προστασίας των
αιτούντων άσυλο και των προσφύγων. Ότι υφίσταται υποχρέωση των κρατών μερών να
συνεργάζονται με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και να
διευκολύνουν την εκπλήρωση της υποχρέωσής της να παρακολουθεί την εφαρμογή των
διεθνών συμβάσεων



Την προϋπόθεση για να γίνουν αυτά τη γνωρίζετε ήδη :



Όταν ανοίγεις την πόρτα στην παρανομία και την αυθαιρεσία, δεν μπορείς να
ελέγξεις τι θα μπει μέσα. Όταν κάνεις ένα βήμα πίσω, να είσαι έτοιμος να σου
υποδείξουν το επόμενο. Η υποχωρητικότητα έχει ένα σημείο που τα αποτελέσματά
της δεν είναι πια αναστρέψιμα. Η τέχνη της πολιτικής, αν μη τι άλλο, επιτάσσει
να το βρίσκεις ανά περίπτωση. Άρα, χρειάζεται μια κυβέρνηση



– που δεν θα είναι υποτακτική στις αυθαιρεσίες, παρανομίες της ΕΕ και στα
κελεύσματα των «Λόμπυ» των Βρυξελών, γιατί απ’ αυτά διοικείται ουσιαστικά η
ΕΝΩΣΗ (και είτε η θέση της είναι μέσα ή έξω από την ΕΕ)



– θα πατήσει στα πόδια της αποφασιστικά, θα εκμεταλλευτεί τους διεθνείς
συσχετισμούς και θα επιχειρήσει να δώσει τις καλύτερες λύσεις με το μικρότερο
ρίσκο προβάλλοντας τη νομιμότητα και την υπηρέτηση των καθομολογουμένων από
όλους ΑΡΧΩΝ ΔΙΚΑΙΟΥ (αναδεικνύοντας συγχρόνως τις παραβάσεις των άλλων) ώστε
κανείς να μην μπορεί να της προσάψει το οτιδήποτε. Εξάλλου, η χώρα μας είναι η
πρώτη που εγκαθίδρυσε και το θεσμό του ικέτη



– μια κυβέρνηση που θα σπάσει τον παράνομο μνημονιακό κλοιό και θα κάνει όσα ο
Λαός αυτής της Χώρας προσδοκά εδώ και 200 χρόνια από την εξέγερσή του.



Σημειώσεις:



[1] Οι
όροι «κατά την υπογραφή, επικύρωση ή προσχώρηση» υποδηλώνουν, ακριβώς, το
διαφορετικό τρόπο που η διεθνής Σύμβαση υιοθετείται στο εσωτερικό δίκαιο της
συμβαλλόμενης Χώρας, σύμφωνα με τη συνταγματική της τάξη.



[2] Απαγόρευση
απελάσεως ή επαναπροωθήσεως



Άρθρον 33. – 1. Ουδεμία Συμβαλλομένη Χώρα θα απελαύνη ή θα επαναπροωθή, καθ’
οιονδήποτε τρόπον, Πρόσφυγας, εις τα σύνορα εδαφών όπου η ζωή ή η ελευθερία
αυτών απειλούνται δια λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητος, κοινωνικής τάξεως ή
πολιτικών πεποιθήσεων. 2. Το εκ της παρούσης διατάξεως απορρέον ευεργέτημα δεν
δύναται πάντως να επικαλήται πρόσφυξ όστις, δια σοβαράς αιτίας, θεωρείται
επικίνδυνος εις την ασφάλειαν της χώρας ένθα ευρίσκεται ή όστις, έχων
τελεσιδίκως καταδικασθή δι’ ιδιατέρως σοβαρόν αδίκημα, αποτελεί κίνδυνον δια
την Χώραν.