Το νόμισμα και τα φετίχ του (Φετίχ: αντικείμενο που οι πρωτόγονοι λαοί του αποδίδουν μαγική ή υπερφυσική δύναμη / οτιδήποτε είναι αντικείμενο άκριτης λατρείας και θαυμασμού)

του Νίκου Ιγγλέση*

Το 2002 ένα ξένο νόμισμα, το ευρώ, αντικατέστησε το εθνικό νόμισμα της χώρας μας, τη δραχμή. Στην αρχή όλοι σχεδόν ήταν ενθουσιασμένοι που είχαν στα χέρια τους ένα «σκληρό» νόμισμα, που σε λίγο καιρό έγινε πιο «σκληρό» και από το αμερικάνικο δολάριο, μετά υπο-τιμήθηκε. Ελάχιστοι κατάλαβαν ότι μας φόρεσαν ένα «ζουρλομανδύα» και μας έβαλαν στο φρενοκομείο της «ευρω-Bαβέλ». Την πρώτη περίοδο οι τιμές των αγαθών αυξάνονταν, τα εισοδήματα επίσης, τα επιτόκια μειώθηκαν σημαντικά, τα δάνεια απογειώθηκαν, το χρήμα έρρεε, η εγχώρια παραγωγή άρχισε να συρρικνώνεται, οι εισαγωγές διογκώθηκαν και η κατανάλωση έφτασε στο ζενίθ. Οκτώ χρόνια μετά, το 2010, η Ελλάδα ουσιαστικά χρεοκόπησε και μπήκε στα Μνημόνια, δηλαδή, στο «αναμορφωτήριο», του διεθνούς χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου.

Ακόμη και σήμερα, που διανύουμε τον έβδομο χρόνο καταστροφής και λεηλασίας της χώρας, πολλοί δεν αντιλαμβάνονται τον καθοριστικό ρόλο του ξένου νομίσματος, του ευρώ, στην αποσάθρωση της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. 



Από το 2002 το ελληνικό κράτος δεν έχει καμιά εξουσία στο νόμισμα που κυκλοφορεί στη χώρα και δεν μπορεί να εκδίδει την ποσότητα του χρήματος που απαιτείται (ρευστότητα) για τη λειτουργία της οικονομίας. Από τις Συνθήκες Ίδρυσης και Λειτουργίας της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) απαγορεύεται να δανείζει τα κράτη - μέλη, όπως κάνουν όλες οι κεντρικές τράπεζες των χωρών που διαθέτουν το δικό τους εθνικό νόμισμα (ΗΠΑ, Αγγλία, Ιαπωνία κλπ). Αντίθετα η ΕΚΤ δανείζει τις ιδιωτικές τράπεζες και αγοράζει ομόλογα μεγάλων εταιρειών. Χωρίς το εθνικό νόμισμα το κράτος, για να καλύπτει τα ελλείμματά του και να αποπληρώνει το Δημόσιο Χρέος, είναι υποχρεωμένο να δανείζεται είτε από τις «αγορές» είτε από τους μηχανισμούς της Ευρωζώνης (EFSF – ESM) και του ΔΝΤ. Με τον τρόπο αυτό οι διεθνείς τοκογλύφοι (ανεξάρτητα από το ύψος του επιτοκίου) διαχειρίζονται την «μπίζνα» του αέναου χρέους που δεν αποπληρώνεται, άρα δε μειώνεται, αλλά ανακυκλώνεται και αυξάνεται. Έτσι διατηρείται ο γεωπολιτικός έλεγχος και η οικονομική αφαίμαξη της χώρας.

Το Δημόσιο Χρέος από το 2002, που η χώρα εισήλθε στο ευρώ, μέχρι τον Ιούνιο του 2016 αυξήθηκε κατά 110,5% (από 156 σε 328 δις.), ενώ το ΑΕΠ μόνο κατά 34% (από 131 σε 175 δις.). Θυμίζουμε επίσης ότι το 2001 το 75% του χρέους ήταν σε δραχμές (εσωτερικό χρέος) και μόνο το 25% σε συνάλλαγμα. Άρα το 75% των τοκοχρεολυσίων πληρωνόντουσαν σε δραχμές. Σήμερα το σύνολο σχεδόν του χρέους είναι σε ευρώ, δηλαδή, σε συνάλλαγμα αφού η Ελλάδα δεν μπορεί να εκδίδει ευρώ.

Ο επί 21 χρόνια, μέχρι το 1948, πρωθυπουργός του Καναδά McKenzie King είχε πεί: «Άπαξ ένα έθνος εκχωρήσει τον έλεγχο του νομίσματος και της πίστωσης δεν έχει σημασία ποιός θεσπίζει τους νόμους του κράτους. Η τοκογλυφία άπαξ και επικρατήσει, θα συντρίψει οποιοδήποτε έθνος. Μέχρι να επανέλθει ο έλεγχος του νομίσματος και της πίστωσης στην κυβέρνηση και αναγνωριστεί ως η πιο περίοπτη και ιερή ευθύνη της, όλες οι συζητήσεις περί εθνικής κυριαρχίας, περί Κοινοβουλίου και περί Δημοκρατίας είναι ανώφελες και μάταιες».

Μέσα στην Ευρωζώνη το κράτος, για να πληρώνει τους δημόσιους υπαλλήλους του (εκπαιδευτικούς, γιατρούς, στρατιωτικούς, αστυνομικούς κλπ.), να χρηματοδοτεί τα ελλείμματα των ασφαλιστικών Ταμείων και των νοσοκομείων, να ασκεί κοινωνική πολιτική, να εξασφαλίζει την αμυντική θωράκιση της χώρας, να κάνει δημόσιες επενδύσεις και να πληρώνει τα τοκοχρεολύσια του χρέους πρέπει είτε να δανείζεται είτε να εισπράττει περισσότερους φόρους. Γι’ αυτό αυξάνονται συνεχώς οι άμεσοι και έμμεσοι φόροι ενώ παράλληλα μειώνονται οι δαπάνες (μισθοί, συντάξεις κλπ.) προκειμένου να απαιτείται χαμηλότερος δανεισμός. Όλη η πρόσφατη φοροεπιδρομή του τρίτου Μνημονίου αποσκοπεί στην επίτευξη ενός πρωτογενούς πλεονάσματος με το οποίο θα πληρώνεται, μέρος μόνο, των ετησίων τόκων του Δημόσιου Χρέους. Χωρίς το εκδοτικό προνόμιο, μέσα στην Ευρωζώνη, το κράτος έχει μετατραπεί σε Ανώνυμη Εταιρεία και έτσι οι δαπάνες του εξαρτώνται αποκλειστικά από τις εισπράξεις του (φόροι – δάνεια), αφού έχει απωλέσει τη δυνατότητα έκδοσης νέου χρήματος. Ένα κράτος δε χρεοκοπεί ποτέ όταν χρωστάει (όσα κι’ αν χρωστάει) στο εθνικό νομισμά του. Εκδίδει χρήμα και πληρώνει. Το κράτος χρεοκοπεί όταν πρέπει να πληρώσει σε άλλο νόμισμα (συνάλλαγμα). Αυτή είναι η περίπτωση της Ελλάδας μέσα στο ευρώ, αφού δεν μπορεί να εκδώσει ευρώ.

Το κείμενο αυτό αποτελεί την εισαγωγή ενός δοκιμίου με τίτλο «Το νόμισμα και τα φετίχ του» που, πλήρες, έχει αναρτηθεί στο http://greekattack.wordpress.com 

Στο πρώτο κεφάλαιο «Οι φετιχιστές του ευρώ», παρουσιάζονται  οι τέσσερις κοινωνικές κατηγορίες των ανθρώπων που υποστηρίζουν την παραμονή της χώρας μας στο ευρώ. Πρόκειται:
1. Για όσους έχουν ταυτίσει τα προσωπικά συμφέροντά τους με αυτά των επικυρίαρχων δανειστών (Οι δωσίλογοι).
2. Για τους οπαδούς της παγκοσμιοποίησης (globalization) που υποστηρίζουν τη διάλυση των κρατών – εθνών και τη δημιουργία μιας α-εθνικής αυτοκρατορίας με κέντρο τις Βρυξέλλες (Οι γκλομπαλιστές).
3. Για όσους φοβούνται, χειραγωγούμενοι από τη γκεμπελική προπαγάνδα, ότι η επιστροφή στη δραχμή θα χειροτερεύσει τα πράγματα οικονομικά και θα δημιουργήσει γεωπολιτικούς κινδύνους για τη χώρα (Οι χειραγωγούμενοι).
4. Για όσους έχουν την αυταπάτη ότι παραμένοντας στο ευρωσύστημα μπορεί να καταργηθούν τα Μνημόνια, να ανατραπεί η λιτότητα και να διαγράψουν μεγάλο μέρος ή το σύνολο του Δημόσιου Χρέους (Οι ονειροπόλοι).

Στο δεύτερο κεφάλαιο, «Οι φετιχιστές της υποτίμησης», παρουσιάζονται οι διάφορες απόψεις για τον τρόπο μετάβασης από το ευρώ στη Νέα Δραχμή και γίνεται ο ανάλογος σχολιασμός και κριτική. Οι πέντε ενότητες αυτού του κεφαλαίου αφορούν:
1. Την άποψη ότι η ισοτιμία της δραχμής δεν έχει καθοριστική σημασία, γιατί το σημαντικό είναι η δυνατότητα αύξησης της νομισματικής κυκλοφορίας (Η κρυφή ισοτιμία).
2. Τη θέση ότι πρέπει να υπάρξει μια αρχική υποτίμηση και μετά η νέα ισοτιμία να «κλειδώσει» (Υποτίμηση και «κλείδωμα»).
3. Την αντίληψη ότι η δραχμή πρέπει να αφεθεί σε ελεύθερη διαπραγμάτευση στις αγορές συναλλάγματος (Ελεύθερη διακύμανση).
4. Την άποψη ότι το «κλείδωμα» της ισοτιμίας δεν πρέπει να γίνει με το ευρώ αλλά με άλλο νόμισμα ή μ’ ένα «καλάθι» νομισμάτων (Το «κλείδωμα» αλλά με τι;) και
5. Τη θέση για αριστερό πρόσημο στο Grexit που θα περιλαμβάνει αύξηση στα εισοδήματα των λαϊκών στρωμάτων και υψηλή φορολογία στο μεγάλο κεφάλαιο (Το αριστερό πρόσημο).

Τέλος στον Επίλογο παρουσιάζεται ο πιο εφικτός και ομαλός τρόπος εξόδου από την ευρω-Bαβέλ ώστε η χώρα μας να αποκαταστήσει την εθνική κυριαρχία της,  να αναπτύξει την οικονομία της και να αποκατασταθεί η αξιοπρέπεια των Ελλήνων.

*Ο Νίκος Ιγγλέσης είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας του βιβλίου «Η Επανάσταση του Grexit – Το Σχέδιο» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη.

Το κείμενο αυτό δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ στις 16-9-2016.